NA EEN JAAR RIJOPLEIDING MET BEGELEIDERS(Onderzoek van
www.gratisrijbewijsonline.be met medewerking van 145 rijscholen in Vlaanderen)
Sinds 1 september 2006 zijn jongeren niet langer verplicht praktijklessen in een erkende rijschool te volgen. Minister Landuyt heeft voor jonge bestuurders de mogelijkheid voorzien om te kiezen voor een voorlopig rijbewijs van 36 maanden, waarbij zij onder het toeziende oog van één of meerdere begeleiders leren rijden.
Op financieel vlak is dit voor de jongeren misschien de goedkoopste oplossing, maar krijgen zij van pa of ma, buurman, nonkel of tante, van een vriend of oppervlakkige kennis, of in het slechtste geval van een wildvreemde de juiste rijtechnieken aangeleerd?
Gratis Rijbewijs Online stelde zich deze vraag, omdat het voorbije jaar op het forum van deze site honderden jongeren bijkomende uitleg kwamen vragen. “Mijn ene begeleider zegt dat ik iets ‘zo’ moet doen terwijl mijn andere net het tegenovergestelde beweert”.
Daarenboven ondervinden wij dat heel wat jongeren informatie vragen over de trajecten die tijdens het praktijkexamen aan bod komen, alsof het kunnen rijden op andere plaatsen in het land onbelangrijk is.
Omdat veel jongeren toch op veilig willen spelen en voor hun praktijkexamen nog snel in een rijschool een evaluatieles gaan volgen, vroegen we aan de vertegenwoordigers van een honderdtal rijscholen in Vlaanderen welke de grootste probleempunten zijn die de instructeurs dan ondervinden.
De topvijf
1. Totaal verkeerde remtechniek. (100% van de antwoorden)
- In eerste instantie tijdens het remmen wordt de koppeling bij 9/10 leerlingen die thuis leren rijden ingedrukt alvorens te remmen i.p.v. op het einde van het remtraject.
- In tweede instantie wordt de koppeling te pas en te onpas ingedrukt, o.a. bij het nemen van bochten.
2. Schakeltechniek is onvoldoende gekend.
- Bij een foutief toerental schakelen.
- Te pas en te onpas schakelen.
- Verkeerd gebruik van de motorrem.
3. Voorrangsregels.
- Ontbrekende kennis van de naderingstechniek van kruispunten, verkeerslichten en van oversteekplaatsen van voetgangers en (brom)fietsers.
- Negeren van stopverplichting aan een stopbord.
- Voorrang van rechts.
4. Richtingsveranderingen
1. Foutief of niet gebruiken van de richtingsaanwijzer.
2. Foutief voorsorteren en foutieve opstelling aan een kruispunt.
3. Te vroeg insturen bij links afslaan.
4. Niet aangepaste (lees te hoge) snelheid.
5. Vergeten kijken in de spiegels en geen rekening houden met de dode hoek.
5. Nonchalant rijden
1. Verkeerde kijktechniek.
- Voor sommige jongeren zijn spiegels een overbodige luxe.
- Verkeerd inschatten van afstanden gecombineerd met snelheid.
2. Onvoldoende rekening houden met andere (zwakke) weggebruikers.
3. Niet letten op de verkeersborden.
4. Verkeerde zithouding en vasthouden van het stuur.
5. Te weinig of geen inzicht in het verkeer.
Ook punten, zoals ‘zuinig rijden’, ‘defensief rijden’, of ‘hoffelijk rijgedrag’, waaraan men tijdens het praktijkexamen misschien wat minder aandacht zal schenken, lijken voor jonge bestuurders een ver-van-mijn-bedshow.
Daarnaast was een algemene reactie dat instructeurs de indruk hebben dat jongeren de wegcode onvoldoende kennen. Belangrijke regels die ze tijdens het afleggen van het theorie-examen nog kenden, zijn intussen vervaagd of al vergeten. Ook een correcte interpretatie van wat de theorie zegt en de toepassing in de praktijk is vaak ver zoek.
Is het de fout van de begeleiders?
De wetgever eist dat een begeleider ten minste 8 jaar een geldig rijbewijs heeft voor de categorie van voertuig en geen vervallenverklaring van het recht tot sturen heeft opgelopen binnen de drie laatste jaren. Andere voorwaarden worden helaas niet opgelegd.
“Ik rijd al 25 jaar met een auto, ik zal het dus wel weten zeker,” denkt een begeleider. Maar de lange periode dat hij al bestuurder is, speelt eigenlijk geen rol.
Volgende vragen zou een begeleider zich vooraf moeten stellen:
• Ken en gebruik ikzelf de juiste rijtechniek of heb ik in de loop der jaren mijn eigen rijstijl ontwikkeld, waarvan ik nu veronderstel dat het de juiste is?
• Ben ik voldoende op de hoogte van alle wijzigingen aan de wegcode die de laatste jaren zijn doorgevoerd?
• Weet ik wel wat er wordt bedoeld met defensief rijden of hoffelijk rijgedrag?
• Gebruik ikzelf de juiste technieken om zuinig te rijden?
• En (als hij op al deze punten positief kan antwoorden): heb ik het geduld en de nodige didactische vaardigheden om mijn kennis en ervaring aan de jonge bestuurder over te brengen?
Op geen enkele wijze controleert de overheid of die begeleider bekwaam is om deze taak op zich te nemen. En men kan moeilijk van een jongere zelf verwachten dat hij oordeelkundig kan beslissen wie voor hem de meest geschikte begeleider is. Of is "ik vind dat die persoon goed kan autorijden" een objectief criterium? Volgens een enquête van Scania vindt 90% van de Belgische chauffeurs zichzelf een "goede chauffeur"! De ongevalstatistieken bewijzen echter het tegendeel!
Het resultaat is dat veel van deze jongeren, van bij de start, foutieve of tegenstrijdige informatie krijgen. Zich totaal verkeerde rijtechnieken eigen maken. Op het forum van Gratis Rijbewijs Online noodkreten slaan, omdat ze het niet meer zien zitten en uiteindelijk, tijdens een laatste evaluatieles in een rijschool vernemen dat hun begeleider tal van zaken foutief heeft aangeleerd of niet eens ter sprake heeft gebracht.
Voorstel
Tijdens ons onderzoek stelde Gratis Rijbewijs Online aan de rijscholen ook de vraag wat volgens hen de nieuwe minister van Mobiliteit dringend moet veranderen.
a/ theorie
Een aantal rijscholen staan positief ten opzichte van het voorstel van minister Van Brempt om een theorieopleiding, gegeven door professionele instructeurs, al aan te vatten tijden het middelbaar onderwijs.
Jongeren die via zelfstudie (internet, handboek) de leerstof doornemen en tweemaal onvoldoende halen op het theorie-examen moeten zoals vroeger opnieuw verplicht worden een theorieopleiding in een rijschool te volgen.
b/ praktijk
Voor instructeurs is het een onmogelijke opgave om een foutieve rijtechniek, die jongeren zich tijdens de eerste maanden van het leerproces eigen hebben gemaakt, tijdens een of twee uur evaluatieles af te leren en te corrigeren. Iets afleren en corrigeren is nu eenmaal moeilijker dan iets aan de basis correct aanleren.
Een unanieme vraag is dan ook dat heel dringend een rijopleiding aanvat met een verplichte basisopleiding van minimum 8 uur.
• In de eerste plaats gaat het dan over professionele lesgevers, die niet alleen ervaring hebben als bestuurder, maar ook de nodige didactische vaardigheden bezitten, een grondige kennis hebben van de wegcode en duidelijk het verband kunnen leggen tussen wat de theorie vertelt en de toepassing ervan in de praktijk.
• Dankzij de dubbele bediening in de rijschoolauto’s is er het belangrijke aspect van veiligheid. Zelfs bij onoverzichtelijke en moeilijke situaties kan men kalm en probleemloos tussenkomen, zonder dat er paniek ontstaat, zowel bij de leerling als bij de lesgever.
Het geroep van pa, die tijdens de eerste ritten vreest dat zoon of dochter zijn auto in de vernieling zal rijden en zelf niet kan ingrijpen, valt weg. Dat zenuwachtig gedoe van een begeleider bezorgt een leerling uiteindelijk meer stress dan nodig en kan zelfs oorzaak zijn van een paniekreactie bij de kandidaat waardoor zijn eigen veiligheid en die van de nadere weggebruikers in het gedrag komt.
• De correcte technieken worden onmiddellijk aangeleerd. Een correcte remtechniek brengt het voertuig op een veilige manier sneller tot stilstand. Hetzelfde is geldig voor de kijktechniek, stuurtechniek, enz… Als hierdoor slechts een keer in een gans leven een aanrijding kan vermeden worden, is de investering in de opleiding al terugverdiend.
• Onmiddellijk aanleren van de juiste en defensieve rijtechnieken en attitudes Aanleren van methodisch onderbouwde technieken (eco-driving, …)
Vaak wordt teveel over de kostprijs gediscussieerd en wordt te weinig de nadruk gelegd op het aspect van de veiligheid.
Hier zou de politieke moed er moeten zijn om de professionele rijopleiding, die geen luxeproduct, maar vanuit verkeersveiligheidstandpunt bittere noodzaak is, deels te subsidiëren door middel van opleidingscheques of eventueel met geld uit het verkeersveiligheidfonds, en vooral de BTW van 21% afschaffen of minstens terugbrengen tot een aanvaardbaar niveau van 6%.
Deelnemende rijscholen aan het onderzoek
(Rijscholen aangesloten bij Federgon)
(Het getal tussen haakjes geeft het aantal filialen aan)
Autorijschool Goossens (1)
Rijschool VTI Roeselare (1)
Rijschool VTI Kortrijk (1)
Rijschool Fury (1)
Rijschool Lust (14)
TAR rijschool
Rijschool Lefever (1)
Rijschool VTI St. Lucas (1)
Rijschool VTI Ieper (1)
Rijschool Kara (2)
Verkeersschool – Emmo (6)
Rijschool De Demer (2)
Rijschool Eureka (2)
Rijschool Dirk (1)
Rijschool Vlaamse Ardennen (1)
Rijschool Sanderus (18)
Rijschool Topper (5)
Ardooise rijschool (2)
A.H. Rijschool (4)
Autorijschool Van De Vyver (2)
Dirk Dupon (1)
Rijschool Dijle & Nete (1)
Geelse autorijschool (1)
Goossens Jean (1)
Rijschool Moderna (1)
Rijschool Secura (9)
Rijschool De Schepper (4)
Rijschool Eeman (1)
Touring Rijscholen (60)
Totaal: 145 rijscholen in Vlaanderen
