Beste Mazda,
Ik kan je grotendeels wel volgen in je zienswijze.
Ik heb een aantal jaren examens BE, C, CE en héél af en toe B begeleid in Deurne en Kontich. Nu begeleid ik dezelfde categorieën, en daarbovenop ook nog D in Asse. (ik ben veranderd van werkgever, doch dit eventjes terzijde).
Ja, er zijn inderdaad examinatoren die zo hun favoriete plekjes hadden om welbepaalde vaardigheden te toetsen. Namen ga ik zeker niet noemen. Maar idd, als we als lesgever examinator X zagen buitenkomen voor bvb een rit C voor iemand die C+code 95 wenste te behalen, dan wisten wij het al. "Je zal naar gemeente X rijden, en dààr ga je een verkeersbordje tegenkomen mbt een hoogtebeperking van 2,5 meter. Rij daar niet voorbij, maar sla spontaan linksaf". Voor examinator Y, wisten we bvb al op voorhand dat we voor een ritje BE in Wijnegem de kandidaat aan de gekende "banaanbrug" in Wijnegem aan het sas naar links zou gestuurd worden, waar hij moest opletten dat hij vervolgens spontaan opnieuw linksaf reed. Rechtdoor was er namelijk een bordje met een tonnagebeperking van 2,5 ton.
Dit zijn natuurlijk slechts 2 voorbeeldjes.
En ja, als lesgever kon ik er moeiteloos de examinatoren uithalen die zélf relevante ervaring hebben (hadden) met het rijden met zware voertuigen. Het vademecum is idd. hetzélfde, maar je merkt toch aan de manier waarop een beoordeling opgemaakt wordt, welk vlees iemand in de kuip heeft. Ik geef een eenvoudig voorbeeldje.
* Een kandidaat CE 1 komt aan een asverschuiving, gevolgd door een verhoogde inrichting toch akelig dicht bij het verkeersbord die deze verhoogde inrichting aangeeft. Maar heeft z'n stuurfoutje zélf ook (weliswaar tamelijk laat) in de gaten, en rijdt er nog behoedzaam voorbij. Daarna maakt hij dezélfde fout niet meer.
* Kandidaat CE 2, maakt dezélfde stuurfout, maar heeft het zelfs nog niet door hoe akelig dicht hij bij dat verkeersbord gereden is.
Puur objectief gezien, hebben ze allebei te dicht bij het verkeersbord gereden. Bij een beginnende examinator, met bovendien weinig relevante rij-ervaring, zal je dan vaak merken dat hij hier 2x dezélfde beoordeling aan toekent. De -naar mijn mening- beteren, en die zijn er zeer zeker ook, zal je dan toch het gehele plaatje in rekening zien brengen. Ik bedoel hier zeker niet dat de fout die kandidaat 1 gemaakt heeft, totaal niet meegenomen werd in de beoordeling. Maar toch zie je dan dat de rij-skills en vaardigheden veel correcter ingeschat worden. En wanneer dan een noodzakelijke beslissing tot mislukken genomen wordt, merk ik soms toch ook een verschil qua meegegeven feedback achteraf.
Niettemin, meen ik dat we niet alle zonden van Israël in de schoenen van examencentra en (sommige) examinatoren mogen schuiven. Ik ben er zeker van, dat als je nu zou terugkomen in de regio's waar je zoveel jaren examens gereden hebt, je steil achterover zou vallen. Ik spreek nu even voor het zwaar vervoer. Héél veel plaatsen waar je bepaalde vaardigheden prima kon aftoetsen, zijn intussen een no-go zone geworden. Het is dan écht al zoeken naar mogelijkheden om binnen de je gegunde examen-tijd toch nog een goeie evenwichte rit te kunnen rijden waarbij je écht iemands vaardigheden nog écht adequaat kan inschatten. Voor een code 95 rit, ga je voor 90 minuten de baan op, dus dan kan je nog "iets" testen. Maar voor een rit die slechts om en bij de 45 minuten mag duren, is het geen sinecure meer.
En tot slot, weet je ongetwijfeld ook wel, dat sommige dingen in het vademecum hoogstwaarschijnlijk opgesteld zijn door mensen met bitter weinig relevante kennis terzake. Ik geef twee simpele voorbeelden. Om een trekker met oplegger af te koppelen en weer aan te koppelen, moet een kandidaat aardig wat méér handelingen uitvoeren dan een kandidaat die examen komt afleggen met een vrachtwagen met een middenas-aanhangwagen. Toch krijgen beiden exact evenvéél tijd. Tweede voorbeeldje. Om het maneuver "opstellen langsheen de boordsteen" uit te voeren, krijgt een kandidaat CE 3 minuten en 30 seconden. Om de combinatie in de 45° bocht te rijden en correct op te stellen aan de laadkade, krijgt hij 6 minuten en 30 seconden. Maar iemand die met een BE examen komt afleggen, krijgt godbetert maar liefst 8 minuten en 30 seconden om achterwaarts in te pakeren ! Ja, ik heb al examens gezien waarbij een kandidaat binnen de hem gegunde tijd z'n combinatie ingeparkeerd kreeg. Dicht genoeg aan de laadkade + evenwijdig en dicht genoeg bij de boordsteen. Het geknoei was niet om aan te zien, maar objectief gezien had hij geen enkele fout tegen het vademecum gemaakt. En eigenlijk had hij er totaal geen idee van hoe hij er uiteindelijk dan toch geraakt was. Maar toch hééft de examinator in zo'n geval écht niks om de kandidaat uit te stellen. Een blinde kan zien je deze kandidaat best niet tegenkomt met z'n aanhangwagen, maar tenzij hij op een half uurtje tijd openbare weg nog flatert, keert hij vrolijk huiswaarts mét het aanvraagformulier op zak. Lelijk om te zeggen, maar in zo'n geval moet je als examinator dan al bijna stiekem hopen dat er tóch een fout gemaakt wordt die zwaar genoeg doorweegt om de kandidaat uit te stellen. Laadkade wegkegelen of op de boordsteen rijden bvb. Tenenkrullend is dat. Maar neen, niet de fout van de examinator. Hij moet zich in zo'n geval immers ook houden aan wat het vademecum hem oplegt.
